Verplichte zorg in de ggz

Soms is het nodig om iemand met een psychische aandoening verplicht te behandelen. Dit gebeurt alleen als het echt niet anders kan. Kent u iemand die dringend zorg nodig heeft, en ziet u geen andere oplossing? Meld uw zorgen bij het meldpunt Onbegrepen gedrag.

Alleen als het niet anders kan

Iemand verplicht behandelen kan niet zomaar. Dit kan alleen als iemand zichzelf of anderen ernstig in gevaar brengt of ernstige schade aanricht. Of als hier een groot risico op is. Verplichte zorg is altijd een laatste redmiddel. Het kan alleen worden ingezet als een vrijwillige behandeling niet mogelijk is.

De voorwaarden en de rechten van de patiënt staan in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz).

Vormen van verplichte zorg

Vormen van verplichte zorg zijn:

• Een verplichte medische behandeling (bijvoorbeeld verplicht medicijnen nemen).
• Een verplichte opname in een zorginstelling.

Zoveel mogelijk in de eigen omgeving

De verplichte zorg wordt zoveel mogelijk in iemands eigen omgeving gegeven. De patiënt krijgt de zorg dus bij voorkeur thuis. Gedwongen opname in een zorginstelling (bijvoorbeeld een ggz-instelling), gebeurt alleen als zorg in de eigen omgeving echt niet kan.

Zorgen melden

Familie of buren merken vaak als eersten dat er iets met iemand niet goed gaat. Een helpende hand of contact kan al uitkomst bieden. Soms is het fijn wanneer een professional meekijkt en meeluistert, zodat hulp op tijd ingezet kan worden.

Maakt u zich zorgen en komt u er zelf of met familie of buren niet uit, dan kunt u dat melden bij ons Wmo-loket via (0318) 538 519. Het Wmo-loket is telefonisch bereikbaar op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 12.30 uur. Ook kunt u via het meldpunt Verward gedrag digitaal een melding doen.

Als er acuut gevaar is, kunt u altijd 112 bellen.

Via de rechter of burgemeester

De rechter beslist uiteindelijk of iemand verplicht ggz zorg moet krijgen. Krijgt iemand verplichte zorg, dan geeft de rechter hiervoor een zorgmachtiging af.

In speciale gevallen kan de burgemeester besluiten dat iemand verplicht zorg moet krijgen. Dit kan alleen als er geen tijd is voor een procedure via de rechter. De burgemeester besluit dit via een crisismaatregel. De burgemeester moet eerst advies vragen aan een onafhankelijke psychiater. En proberen om de patiënt te spreken.

Rechten van de patiënt

De Wet verplichte ggz regelt dat de patiënt zoveel mogelijk invloed heeft op de zorg. Voordat de rechter een besluit neemt over verplichte zorg, krijgt de patiënt bijvoorbeeld de kans om een eigen plan van aanpak te maken. In dit plan beschrijft de patiënt zijn hulpvraag en de oplossingen die volgens hem het beste zijn. Bij het maken van een plan van aanpak kan de patiënt hulp vragen aan iemand uit zijn omgeving of aan een cliëntondersteuner. Soms is dankzij het plan van aanpak de verplichte zorg niet meer nodig.

Een overzicht van de rechten van patiënten vindt u op de website Dwangindezorg.nl.

Patiëntenvertrouwenspersoon

Krijgt u als patiënt te maken met verplichte zorg in de ggz, dan kunt u met vragen of klachten terecht bij een patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) van de onafhankelijke Stichting PVP. De pvp luistert naar u. De pvp kent uw rechten en staat aan uw kant. Kijk voor meer informatie op de website van Stichting PVP.

Ondersteuning familievertrouwenspersoon

Voor familieleden van iemand die verplichte zorg krijgt is de situatie vaak niet makkelijk. Een melding kan de relatie flink onder druk zetten. Daarnaast kan het zwaar zijn om om te gaan met en te zorgen voor iemand in deze situatie. En dan krijgt u ook nog eens te maken met verschillende hulpverleners en instanties.

Daarom heeft u als naaste het recht om hulp te vragen aan een familievertrouwenspersoon. Deze hulp is gratis. Lees meer op de website Familievertrouwenspersonen GGZ of bel de Hulp- en advieslijn: 0900 333 2222 (10 ct. pm)