Als je zorgt voor iemand die gaat sterven, vraag je je misschien af wat je allemaal kan doen. Hier zijn tips en adviezen waar je iets aan kan hebben.
Er voor de ander zijn
Ondanks rouwgevoelens willen veel mensen bij hun naasten zijn in de laatste fase. Een stervend persoon omringen met aandacht en zorg kan geruststellend werken. Zo kan je de laatste gesprekken voeren en afscheid nemen.
Praten
Neem de tijd om met elkaar te praten. Je dierbare kan nu misschien nog een aantal belangrijke wensen aangeven:
- Wie wil je naaste nog zien? En wie moeten er bij zijn als het einde echt komt?
- Het kan zijn dat je naaste een wilsverklaring heeft. Dit is een verklaring waarin iemand vastlegt wat zijn of haar wensen zijn als diegene dat niet meer zelf kan aangeven. Iemand kan die wensen ook hebben vastgelegd in een levenstestament.
- Hoe moet de uitvaart eruitzien?
Vindt je naaste het moeilijk om hierover te praten? Op de website Overpalliatievezorg.nl staan tips voor het beginnen van een gesprek over dit soort levensvragen en laatste wensen.
Verzorging
Je wilt je naaste natuurlijk zo goed mogelijk lichamelijk verzorgen, zodat diegene schoon en fris in bed ligt. Het is fijn als anderen je hierbij kunnen helpen. Misschien kan je familie, vrienden of vrijwilligers inschakelen. Je kan hen ook vragen om huishoudelijke of praktische regelzaken over te nemen, zodat jij je goed kunt richten op de verzorgende taken.
Eten en drinken
Soms hebben mensen die gaan sterven niet zoveel zin meer om te eten. Je kan manieren verzinnen om toch nog wat voeding te geven. Denk aan het lievelingseten, vruchtensappen, soep en ander gemakkelijk te verteren voedsel. Je kan een kleine hoeveelheid voedsel geven en het fijnmalen. Eventueel kan je ook vloeibare voeding kopen (bij de apotheek) die veel voedingsstoffen bevat.
Informatie vragen
Laat je goed informeren door de huisarts of de behandelend arts over wat er komen gaat. Vraag zoveel mogelijk informatie over hoe je de pijn het best kunt verlichten en wat voor symptomen er kunnen optreden. En wat je daar dan aan kan doen.
Probeer er ook achter te komen hoe lang je naaste nog heeft. Dit is vaak erg moeilijk te voorspellen. Pas in de laatste 48 uur kunnen zorgverleners zien of een patiënt gaat overlijden.
Euthanasieverklaring
Sommige mensen hebben een euthanasieverklaring of geven de wens tot euthanasie pas in de laatste levensfase. Je kan dit bespreekbaar maken met de huisarts of de behandelend arts in het ziekenhuis of verpleeghuis.
Zelf steun zoeken
Het begeleiden van iemand bij het stervensproces kan zwaar zijn. Probeer te voorkomen dat je overbelast raakt. Je kan hulp inschakelen van mensen om u heen of van een zorgorganisatie.
Zorgverlof
Als je een baan hebt, kan je met je werkgever overleggen of je het tijdelijk wat rustiger aan kan doen. Je kan hiervoor zorgverlof krijgen.